Symposium ‘Diaconie, hart van kerk en stad’: een terugblik

In een goede gevulde Jeruzalemkerk vierde diaconaal consulent Wim van Ree op vrijdagmiddag 3 februari zijn veertigjarig jubileum bij de Protestantse Gemeente Zwolle. Theo Brand blikt terug. 

Het werd een bijzonder symposium met als titel ‘Diaconie, hart van kerk en stad’. “Dit is niet mijn afscheid,” benadrukte de jubilaris. “Ik hoop nog vier jaar door te gaan, als me dat gegeven is.”

Na een muzikaal moment met orgel en klarinet (door Wilbert Potjes en Karin Vrieling), opende Monique Bruins Slot van het College van Diakenen het symposium. Ze verwees naar Micha 6:8 waarin het gaat om gerechtigheid doen en ze heette de aanwezigen welkom. Eduard Metselaar, voorzitter van de algemene kerkenraad, sprak de jubilaris toe en schetste Wims loopbaan waarin de kerk en de stad enorm veranderden. Hij noemde hem betrokken en enthousiast. “Je stond dag en nacht klaar en zag veel nieuwe uitdagingen.” De voorzitter spelde hem de Gouden Speld op van de landelijke PKN, een eervolle verrassing.

Wederkerigheid

Na het zingen van drie verzen van Psalm 9 uit de bundel Weerklank, was het de beurt aan Peter van de Kamp, emeritus docent praktische theologie aan de Theologische Universiteit Kampen/Utrecht. Hij sprak over Bijbelse noties bij armoede. Van de Kamp kent de jubilaris via het Diaconaal Platform Zwolle waarin 27 kerkgenootschappen samenwerken. De spreker stond stil bij onder meer Gods wetgeving in relatie tot armoede zoals beschreven in Exodus en het protest tegen armoede door de profeten. “Het Nieuwe Testament laat zien hoe God de verbondsrechten van de armen definitief fundament heeft gegeven door het middelaarswerk van Christus.”
Van de Kamp eindigde met drie vuistregels. Ten eerste: erken armoede als wereldwijd probleem. Ten tweede: God belooft een wereld zonder armoede en die belofte daagt ons uit om armen te helpen. En ten derde: wederkerigheid is een belangrijk thema dat door de Bijbel wordt aangereikt, mensen verdienen niet alleen hulp maar ook erkenning voor wat ze zelf kunnen. En hij eindigde met de worden: “Mede van jou, Wim, heb ik geleerd dat heil niet alleen een geestelijk gebeuren is, maar ook praktisch gestalte krijgt.”

Energieprijzen

Vervolgens ging het woord naar Michiel van Willigen, wethouder armoede en schulden. Hij sprak namens het gemeentebestuur een groot woord van dank uit en benadrukte dat Wim altijd open staat voor contact. De wethouder benadrukte dat Zwolle het goed doet en relatief weinig mensen kent die je als ‘afgehaakten’ zou kunnen zien. Toch ziet hij ook in Zwolle een toenemende kansenongelijkheid. Door hogere energieprijzen en de hoge inflatie is er een nieuwe groep mensen die kampen met armoede en die ook moeilijker in beeld is te krijgen. Dat vraagt om een andere aanpak. Volgens Van Willigen is de signaalfunctie vanuit de samenleving daarbij belangrijk en daarom ook het werk van vrijwilligers vanuit bijvoorbeeld de kerken. “Het Diaconaal Platform Zwolle speelt hierin een heel belangrijke rol.”

Bidden en werken

De derde spreker was Gerard den Hertog, emeritus hoogleraar systematische theologie aan de TU Apeldoorn. Hij sprak over Dietrich Bonhoeffer in de lezing over ‘Bidden en het goede doen onder de mensen’. Wim volgde enkele colleges bij Gerard den Hertog en ze
maakten samen Bonhoeffer-reizen.
Uit het verhaal van Den Hertog over Bonhoeffer, Duits theoloog in de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw, kwam scherp naar voren waar het op aan komt als het kwaad om zich heen grijpt en geen ruimte laat, zoals onder het nazisme. “Wat Bonhoeffer over het inhoudelijk verband tussen ‘bidden’ en ‘doen wat rechtvaardig is onder de mensen’ heeft geschreven en geleefd, is naar mijn gedachte vandaag onverminderd van kracht en zelfs actueler dan ooit.”

“We moeten blijven werken aan een samenleving waarin niet het recht van de sterkste geldt en we naar elkaar omkijken.”

Hartstocht

In zijn eigen toespraak bedankte Wim zijn werkgever voor alle mogelijkheden die hij kreeg en krijgt. En hij sprak over diaconaat als het hart van kerk en stad. “We moeten blijven werken aan een samenleving waarin niet het recht van de sterkste geldt en we naar elkaar omkijken.”
Na enkele anekdotes van Wims kinderen, werd Lied 14 uit de bundel Weerklank gezongen. Na een muzikaal moment begon de receptie en werd Wim door een paar honderd mensen van binnen én buiten de PGZ gefeliciteerd. Een gezellig einde van een symposium waarin hartstocht voor gerechtigheid voelbaar was als vrucht van geloof, hoop en liefde.

Dit artikel verscheen in ons magazine Gaandeweg.
Tekst: Theo Brand
Foto’s: Hans van Eerbeek

Meer weten over de diaconie in Zwolle? Kijk op pknzwolle.nl/diaconie