Interview: Leven van de wind

‘Leven van de wind’: een prachtig Pinksterthema. Maar hoe is het als dit door de coronacrisis wel heel letterlijk wordt? Ds. Cor Baljeu ging in gesprek met Bep de Groot en Christa Westerhof van de Zwolse Boekhandel Westerhof. Hun vaste klanten bleken ook daadwerkelijk vaste klanten. “Het geeft een gevoel dat wat we gezaaid hebben nu terugkomt, wij als het ware mogen oogsten.”

Tijdens de eerste coronagolf waren de boekwinkels nog open. Een boek behoort tot de eerste levensbehoeften, getuige het lage btw-tarief. “Een boek verspreidt informatie, lezen geeft rust, door lezen ontwikkel je als mens, een boek heb je nodig om te studeren”, legt Christa uit. Half december moest alles plotseling dicht. “Juist de periode van het omdraaien van rode cijfers in zwarte.” Nu moesten ook de boekenwinkels dicht.

Solidariteit
Christa en Bep spreken niet alleen voor zichzelf, zij spreken meerdere malen over andere ondernemers. Met een warm hart spreken ze over onderlinge solidariteit. Half december begonnen ze met het bezorgen van bestellingen op de fiets. Meerdere malen kregen ze het aanbod: ‘kan ik helpen?’ Een bezorger fietste in enkele maanden meer dan duizend kilometer! “Die solidariteit is mooi, ondanks alle ellende, is dat een goede kant van deze tijd.” De inventiviteit, wat ondernemers eigen is, is sterk naar voren gekomen. “De stroomlijning van klanten lopend door de binnenstad? De ondernemers namen hierin het voortouw, de gemeente haakte daarbij aan.”

“Solidariteit is een van de sterke punten die in deze tijd naar boven komt. Er is weer iets als een maatschappelijk gezamenlijk gevoel aan het ontstaan. Het omzien naar elkaar en rust is weer nieuw.” Dat geeft vertrouwen, vooral dat vaste klanten daadwerkelijk vaste klanten blijken. “Het geeft een gevoel dat wat we gezaaid hebben nu terugkomt, wij als het ware mogen oogsten.” Dit is een punt dat zichtbaar emotioneert. Een gevoel van: “hier doen we het voor!”

Ook blijkt in deze tijd wat de waarde is van het kennen van je klanten. Bep geeft een voorbeeld van een klant die een bestelling deed en bij haar een gevoel gaf: “Hier klopt iets niet! Zoiets bestelt ze nooit! Ik belde de klant, en mijn gevoel bleek juist. Zo’n service kunnen webwinkels niet leveren!”

“Solidariteit is een van de sterke punten die in deze tijd naar boven komt”

Gure wind
Maar leven van de wind is ook leven in gure wind. De winkelstad Zwolle voorziet klanten in een omtrek met een straal van tachtig kilometer. “Dat is weggevallen en komt dat ooit terug? De schade is groot, heel groot. We leven in onzekere tijden. En in onzekere tijden schuilt gevaar.” Het woord ondermijning valt: “Criminelen zien kans om geld wit te wassen. Er zijn ondernemers die hun huizen verkopen om hun bedrijf in stand te houden, dan is ondermijning wel erg aanlokkelijk, maar je zwemt dan in een fuik, waarin je niet meer uitkomt! Want een fuik kent geen genade. Trouwens dat geldt ook voor banken: zij schikken niet!” aldus Christa ‘En de overheid dan?’ vragen velen. “Ja, dat hoor je vaak: de overheid helpt toch met regelingen, zoals TVL en NOW? Maar dat heeft ook iets wrangs: hoe meer je je best doet om als ondernemer het hoofd boven water te houden, hoe minder je krijgt. Tegelijk is dat ook weer logisch, maar uiteindelijk kom je tekort.”

Taart
“Hoe mooi en goed de regelingen ook zijn, de overheidssteun sleept ons er niet doorheen. Dat zijn uiteindelijk toch de klanten. Hun loyaliteit geeft ons vertrouwen voor de toekomst. Ook de pr-actie ‘koop lokaal’ heeft beslist geholpen en maakt ons hoopvol.” De onzekerheid blijft, het vertrouwen ook, “maar,” zegt Bep, “het moet geen vier maanden meer duren!” Terwijl het gesprek naar een einde loopt, gaat de deur open: een van de medewerkers komt binnen met een taart, glimlachend zegt hij: “van de uitgever!” Uiting van onderlinge solidariteit. Zo eindigt dit gesprek met een aangename verrassing, zal de toekomst voor ondernemers ook zo zijn?

Tekst: ds. Cor Baljeu
Dit artikel verscheen in Gaandeweg (editie mei/juni 2021). U leest het magazine hier.